Opgebrand en uitgeblust: een blog over burn-outs.

31 juli 2018 Anderzorg
Dé zogenaamde ‘ziekte van millennials’: een burn-out. Maar wat houdt het nou precies in, hoe kun je kijken of je hier gevoelig voor bent en niet onbelangrijk, hoe voorkom je een burn-out?

Prikkels, prikkels, prikkels

Een op de zeven werknemers krijgt last van een burn-out. Veel van deze werknemers zijn millennials. Maar is een burn-out daarmee ook een millennial-ziekte? Laten we dit meteen uit de wereld helpen: dat is het zeker niet. Mensen uit iedere leeftijdscategorie kunnen er mee te maken krijgen. Een burn-out gaat namelijk in de basis over overprikkeling. Hierin speelt ook onze huidige maatschappij een rol; door technologie, maar ook door onze eigen verwachtingen krijgen we veel prikkels binnen. Tel daarbij op dat millennials vaak in hun eerste baan zitten. Zij moeten vaak nog ontdekken wat hun stress-factoren zijn en hoe daar mee om te gaan.

Wat is een burn-out?

Maar wat is een burn-out nu precies? De GGZ Groep zegt het volgende: ‘Burn-out wordt gezien als een uitputtingsreactie van lichaam en geest ten gevolge van werkstress. Mensen met een burn-out omschrijven dit vaak als het leeg raken van de accu, het voortdurend in een te hoge versnelling staan of het zover uitrekken van een elastiek totdat deze knapt.’ Daarnaast is een nieuwe wetenschappelijke definitie ontwikkeld door onderzoekers aan de KU Leuven (2017), die bestaat uit vijf onderdelen:

1. Uitputting
Dit is zowel fysiek als mentaal. Je lichaam is dus moe, maar je kunt je ook mentaal ‘leeg’ voelen.

2. Cognitief controleverlies
Denk hierbij aan problemen in je concentratie, maar ook vergeetachtigheid. Ook kan het zijn dat je langzamer werkt en meer fouten maakt.

3. Emotioneel controleverlies
Dit uit zich vooral in emotionele reacties waar je geen invloed op hebt. Heftige huilbuien of juist woede kunnen hierbij voorkomen. Ook gaat je tolerantie omlaag, je hebt geen geduld meer voor bepaalde zaken.

4. Depressieve klachten
Een sombere stemming, of juist schuldgevoelens.

5. Mentale distantie
Dit is mentaal letterlijk afstand nemen. Vaak is dit afstand van werk en uit dit zich bijvoorbeeld met een hoge weerstand tegen werk: je wilt je hier mentaal of fysiek van ‘terugtrekken’.

Het is te simpel te stellen dat je in een burn-out zit, als je je volledig kunt vinden in bovenstaande punten. Neem dan contact op met je huisarts om het gesprek aan te gaan. En mocht je iemand die je goed kent – een goede vriendin, collega of je liefde - herkennen in deze klachten, praat er dan eens met diegene over.

Luister naar jezelf

Zoals we hierboven al aangaven gaat een burn-out voornamelijk over overprikkeling. Meestal kun je stellen dat dit werkgerelateerd is, maar er zijn natuurlijk ook andere prikkels die meespelen. Ook zit je niet opééns in een burn-out, dit bouwt zich logischerwijs in stappen op. Het begint met stress, daarna raak je overspannen en pas daarna zit je in een burn-out. Belangrijk is dus om voor jezelf te leren herkennen wat factoren zijn die je stress bezorgen. Vervolgens kun je een manier vinden om hier mee om te gaan. Ook kun je bewust kijken naar de prikkels die je dagelijks krijgt, en misschien zelfs maatregelen nemen om deze prikkels te verlagen.

Tips

Wat ook goed helpt wanneer je merkt dat de stress wat minder goed van je afglijdt, is bewegen, bewegen en nog meer bewegen. Een goede ontlading, en daarmee endorfine, hebben nog nooit iemand kwaad gedaan! Zorg ook voor een goede scheiding tussen werk en vrije tijd. Probeer bijvoorbeeld niet thuis ‘nog even’ iets te doen voor werk, maar doe dat op kantoor zodat je huis een plek van ontspanning blijft. Ook als je vanuit huis werkt is het goed om hier rekening mee te houden. Kies een vaste werkplek en gebruik de rest van je huis als plekken voor ontspanning. Als laatste nog een tip die klinkt als een open deur, maar in de praktijk toch iets minder makkelijk blijkt: leer nee zeggen. Op je werk, maar ook in je privéleven: als je ergens geen energie voor hebt, doe het dan niet. Of gewoon een keertje geen zin, dat mag natuurlijk ook!

Dit blog is geschreven op basis van de uitspraken van Tosca Gort van GORTcoaching. Zij is psycholoog en gespecialiseerd in arbeidspsychologie. Luister ook de Anderzorg podcast over burn-out.