Je moet (bijna) niks! Met deze tips tackel je sociale druk

27 mei 2019 Anderzorg
De hele week werken of studeren, zoveel mogelijk festivals meepakken, zo vaak mogelijk bij je ouders langsgaan en 24/7 klaar staan voor je vrienden: het gevoel niets te mogen missen, is anno 2019 groter dan ooit. Hoe ga je slim om met die sociale druk?

Nadat ze zelf flink overspannen raakte, besloot psychologe Lianne Keemink - ook wel bekend als The Self Help Hipster - het roer om te gooien. In haar populaire boek ‘Je moet (bijna) niks!’ vertelt ze over de balans tussen willen en moeten en onze drang erbij te willen blijven horen. “Uit onderzoek blijkt dat sociale druk net zoveel stress kan opleveren als werkdruk”, stelt ze. “Het komt voort uit onze primaire behoefte niet buiten de groep te willen vallen. In de groep is het veilig. Ondanks dat we tegenwoordig allemaal zo individualistisch zijn, blijft samen zijn ontzéttend belangrijk.”

“Door sociale media is de sociale druk alleen maar toegenomen”

Doei Fomo

Koste wat het kost bij de groep willen blijven horen, kan er echter voor zorgen dat je je eigen grenzen overschrijdt. Keemink: “Je familie verwacht dat je betrokken bent, je vriendinnen gaan naar de leukste feestjes, je collega’s vragen of jij dat ene project kunt oppakken en je wilt overal aan meedoen. Maar wie, tegen beter weten in, alle sociale ballen in de lucht wil houden en maar blijft pleasen, kan op een bepaald moment compleet uitgeput raken.” Het bekende fenomeen Fomo, ofwel Fear Of Missing Out, heeft daar alles mee te maken. “Door sociale media is de sociale druk alleen maar toegenomen”, zegt Keemink. Wie in het weekend met chips op de bank ligt en op Instagram kijkt, krijgt immers al snel het gevoel een saai en suf leven te leiden. We willen méédoen. Oók dat leuke leven leiden. Niet thuiszitten en denken: daar had ik bij moeten zijn.”

Oefenen en keuzes maken

Hoe ga je om met de druk altijd overal bij te moeten zijn? “Oefenen!”, zegt Keemink. “Om het oké te laten voelen dat het écht niet zo erg is als je eens een feestje mist, moet je het gewoon eens ervaren. Je zult merken dat je echt niet meteen door je vrienden wordt verstoten en dat jouw stressgevoel veel groter is dan de daadwerkelijke consequenties in je groep.” Een andere manier om sociale druk te handelen, is accepteren dat je alles kunt, maar níet alles tegelijk. Keemink: “Keuzes maken, kortom. Druk op werk? Dan kom ik niet naar je feestje. Veel feestjes? Dan maar even wat minder sporten. Belangrijke sportprestatie op de planning? Dan even geen wekelijkse bioscoopdate. Geef bepaalde activiteiten soms méér prioriteit dan anderen en wees daar oké mee.”

“Accepteer dat je alles kunt, maar níet alles tegelijk”

Ik ben kapot

Nee zeggen dus. Een praktische truc daarvoor is de ADA-methode: Acknowledge, Decline, Alternative. Keemink: “Word je uitgenodigd voor de zoveelste babyshower of kringverjaardag? Reageer dan als volgt: ‘Wat leuk dat je me vraagt!’ (Acknowledge) - ‘Sorry, ik kan helaas niet’ (Decline) - ‘Maar zal ik later een keer langskomen? (Alternative). Op die manier doe je de dingen op jóuw voorwaarden.” Want één van de belangrijkste dingen is te blijven checken: wat wil ik nu eigenlijk zelf? Wil ík naar dat feestje of vind ik dat ik moet gaan omdat mijn vriendinnen gaan? “Wees eerlijk naar jezelf én naar anderen toe”, besluit Keemink. “Iedereen ervaart sociale druk. Heb je het idee dat het je teveel begint te worden? Heb het er eens over met vrienden, toon je kwetsbaarheden. Dat maakt het ook veel gemakkelijker om de volgende keer te zeggen: ‘Ik kom niet jongens, ik ben kapot.'

Anouk zat anderhalf jaar overspannen thuis. In onze podcast deelt ze haar verhaal en vertelt The Self Help Hipster meer over omgaan met sociale druk.